Wraz z pakietem przepisów nowelizujących wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu w życie weszły przepisy, które zmieniają zasady dotyczące leasingu w zakresie wykupu i odsprzedaży finansowanego samochodu.
Z uwagi na charakter zmian, istotne one będą w zasadzie dla osób prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze i wspólników spółek cywilnych oraz jawnych. Dotyczą one bowiem możliwości wykupienia samochodu na cele prywatne po zakończeniu umowy leasingu.
Dotychczas przedsiębiorca mógł korzystnie rozliczyć sprzedaż samochodu poleasingowego. Po pół roku (licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie pojazdu) możliwa była już jego sprzedaż w charakterze osoby prywatnej, bez obciążeń podatkowych dla przedsiębiorców z tytułu uzyskania dochodu.
Polski Ład zmienił jednak przepisy ustawy o PIT. Od 2022 roku pieniądze uzyskane ze sprzedaży auta wykupionego z leasingu, będą uznawane za przychód z działalności gospodarczej – co będzie wiązało się z koniecznością poniesienia podatku dochodowego (a także odprowadzenia odpowiednio większej składki zdrowotnej, w związku z takim dochodem). Żeby uniknąć tego obowiązku, podatnik powinien zaczekać ze sprzedażą aż 6 lat (liczone od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu wycofania auta z biznesu).
Co istotne, zmiana ta nie dotyczy podatku VAT. Polski Ład nie wprowadza zmian w kwestii leasingowanych samochodów w ustawie o VAT. Wspomniana już nowelizacja ustawy o PIT także. Podatki te traktować należy odrębnie. Zasadniczo, jeśli przedsiębiorca kupuje samochód do majątku prywatnego, to nie ma obowiązku zastosowania podatku VAT przy późniejszej sprzedaży, mimo zmian w PIT. Natomiast konieczność rozliczenia VAT przy sprzedaży będzie miała miejsce wówczas, gdy przedsiębiorca wykupi samochód do majątku firmowego. Zasady te jednak nie są niczym nowym.
W jaki sposób można zoptymalizować lub uniknąć negatywnych konsekwencji podatkowych w kontekście tych zmian?
Wykupywanie samochodów po leasingu za przysłowiową złotówkę może przestać być opłacalne. Zdaje się, że przy aktualnych przepisach optymalniejsze będzie rozważenie rozłożenia płatności na niższe raty, z wyższą kwotą wykupu. Wtedy przy odsprzedaży auta istnieje możliwość uzyskania podatkowej straty, dzięki czemu nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego.
Ppewnym rozwiązaniem tego problemu – jest obdarowanie autem osoby z bliskiej rodziny, którą obejmuje tzw. zerowa stawka podatku od spadków i darowizn. Osobę taką będą obowiązywały dotychczasowe zasady ogólne, tj. po dokonaniu sprzedaży po pół roku od otrzymania darowizny sprzedaż nie będzie opodatkowana. Ministerstwo Finansów na ten moment potwierdza, że Polski Ład nie zabrania darowizny wykupionego z leasingu samochodu na rzecz członka rodziny.
Trzeba jednak mieć na uwadze, że działanie takie może podlegać pod tzw. klauzulę obejścia prawa podatkowego. Niestety Ministerstwo Finansów wielokrotnie pokazało już, że nieformalny przekaz, który nie korzysta z walorów interpretacji indywidualnej, należy traktować z pewną dozą ostrożności.
Polski Ład nie likwiduje sensu leasingu całkowicie. Nowe przepisy ograniczają jedynie (i aż) sens wykupu prywatnego z myślą o późniejszej odsprzedaży. Jeśli jednak przedsiębiorca planuje długi czas użytkowania jednego auta, to leasing nadal będzie korzystną formą finansowania.